One step at a time is good walking
Met inmiddels ruim 45.000 kilometer aan bewegwijzerde wandelroutes in Nederland raakt jong en oud steeds meer op wandeldrift.
De wandelgolf die momenteel over Nederland rolt, maar eigenlijk wereldwijd voelbaar is, past precies in onze huidige tijdgeest waarin we naar manieren zoeken om te ontsnappen aan de (digitale) drukte, gezonder en actiever te leven, meer avontuur in ons leven te krijgen en om beter (of weer) verbonden te zijn met de natuur. Bovendien is wandelen laagdrempelig; in principe kan iedereen het, het kan overal en op elk niveau.
Wandelen of hiken
Door de verengelsing van onze taal praten we tegenwoordig vaak over hiken in plaats van wandelen. Net zoals we het liever over biken (fietsen) of trailrunnen (boscrossen) hebben. Het klinkt voor veel mensen stoerder en hipper, voor wat het waard is uiteraard. Toch is er wel degelijk een verschil. Volgens de Amerikanen, die ook beide termen hanteren, gaat ‘walking’ over wandelen op straat en ‘hiking’ over lopen over off-road wegen en paden.
Oorspronkelijk betekent hiken gewoon ‘stevig doorstappen’ in het Engels. Niet voor de lol, maar om ergens te komen. Hiken was tot aan de 19e eeuw voor landlopers, voor paupers die zich geen paard konden veroorloven. Pas na de Industriële Revolutie krijgt hiken de betekenis zoals we die nu kennen, namelijk: (lange) trektochten maken door de ongerepte natuur. In drukbevolkte gebieden in Amerika en Engeland werd het steeds vaker dé manier om het fabrieksleven te ontvluchten. Ook de opkomst van nationale parken en het uitstippelen van wandelroutes heeft aan de opmars van hiken slash wandelen bijgedragen
And in the forest I go, to lose my mind and find my soul.
A never ending story
Soms is het goed nieuws dat een verhaal nooit af is. Met deze organisaties loop je onbekommerd in het wilde weg.
NS-wandelingen Treinen, uitstappen en meteen aan de bak. Een NS-wandeling begint en eindigt altijd bij een station. Soms loop je een ronde en zijn begin- en eindpunt hetzelfde. De andere keer loop je van station A naar station B. Nederland telt momenteel in totaal 48 NS-wandelroutes, die verspreid over heel Nederland liggen en volledig bewegwijzerd zijn. Dagtrajecten variëren van 12 tot 25 kilometer.
Groene Wissels De drijvende kracht achter Groene Wissels is Bart van der Schagt, een doorstapper die maar liefst 650 voettochten (5-20+ km) heeft beschreven. Begin- en eindpunt zijn altijd trein- en busstations.
Trage Tochten Op je dooie akkertje door natuur en boerenland banjeren? Kies dan voor een van de 498 Trage Tochten (5-25 km). De onverharde routes zijn niet gemarkeerd maar beschreven. Soortgelijke ‘slome’ tochten zijn de 120 Klompenpaden die kriskras door Gelderland en Utrecht sloffen.
Knapzakroute Ruim 60 Knapzakroutes gidsen je dwars door Drenthe heen. De kronkelrondjes zijn gemiddeld 15 km lang en staan beschreven in routeboekjes. Andere provinciale pareltjes zijn de 12 Friese Swalkrûtes, de 24 Groningse Struunroutes en de 42 Overijsselse Kuierroutes.
Staatsbosbeheer & Natuurmonumenten Bij deze natuurbeheerorganisaties kun je prima uit de voeten. Maar liefst 614 wandelingen van Staatsbosbeheer en 271 routes van Natuurmonumenten loodsen je door de mooiste natuurgebieden van Nederland heen.
Wandelknooppunten In tegenstelling tot het bekende fietsknooppuntensysteem – een routenetwerk dat als een ragfijn ruitjesvel heel Nederland bedekt en waar je simpel van (genummerd) bordje naar bordje fietst – zijn de wandelknooppuntroutes (nog) niet op elkaar aangesloten; iedere provincie heeft zijn eigen knooppuntroutes.
Langeafstandspaden NL Ook in Nederland kun je als kilometervreter aan de bak. Zo bedekken de Streekpaden (SP) en de Lange-Afstand-Wandelpaden (LAW) als een kluwen spaghettislierten ons land. Tezamen zijn ze goed voor 11.500 kilometer, genoeg om iedere wandelhonger te stillen. De bekendste is het Pieterpad (492 km). Nieuwkomers zijn het Groot-Frieslandpad (362 km) en het Waterliniepad (350 km) van Volendam naar Dordrecht.
Verder op weg
Bovenstaande is slechts een greep uit de wirwar van wandelwegen. Nog veel meer (streek- en thema) routes vind je op wandel.nl en wandelnet.nl, en ook de site van de good old ANWB puilt uit met wandeltips.
Wandeljargon
SP – Streekpad Wandelroute van ten minste 80 kilometer binnen één regio waarbij begin- en eindpunt hetzelfde zijn. In twee richtingen bewegwijzerd. Markering geelrood. Aantal in NL 18 routes. Op Wandelnet vind je ze allemaal.
LAW – Langeafstandswandelpad Wandelroute van ten minste 150 km, van A naar B, dwars door regio’s, provincies en soms ook over landsgrenzen. In twee richtingen bewegwijzerd. Markering witrood. Aantal in NL 23 routes. Op Wandelnet vind je ze allemaal.
GR – Grote Routepaden Een netwerk van langeafstandswandelpaden in Europa bestaande uit honderden routes die kriskras door één land slingeren. Vergelijkbaar met onze LAW’s. Markering witrood. Aantal Ontelbaar en er is geen site te vinden waar ze allemaal op staan, maar als je zoekt op GR-routes gevolgd door het land waar je graag wilt lopen, kom je een heel eind. De Franse website gr-infos.com is het meest compleet. Een van de mooiste en zwaarste Grand Randonnées is de 170 kilometer lange GR20 op Corsica.
E-route – Europese wandelroute E-routes zijn langeafstandswandelpaden die grensoverschrijdend zijn. Ze zijn samengesteld door de European Ramblers Association (ERA) die landelijke LAW’s en GR’s aan elkaar knopen. Europa telt op dit moment twaalf E-routes waarvan sommige helemaal compleet zijn en goed worden onderhouden, terwijl anderen nog wel de nodige hiaten kennen of slecht worden onderhouden. Het lopen van een E-route vergt dus een avontuurlijke instelling. Je avontuur begint op era-ewv-ferp.com (klik op Walking in Europe, E-path).
Thru-Hike Populair geworden in Amerika en de aanduiding voor een (extreem) langeafstandswandeling die slechts in één richting wordt gelopen, zoals de Pacific Crest Trail in Amerika, Te Araroa Trail in Nieuw-Zeeland, de Great Divide Trail in Canada en de Camino de Santiago in Spanje. In Amerika ben je een Thru-hiker als je een bepaalde route binnen twaalf maanden hebt gelopen.
