Tekst: Natasha Bloemhard | Beeld: Nangten Menlang | Dit interview verscheen eerder in Salt #2-2009
Sinds ik vorig jaar (2008) voor het eerst een bijeenkomst met Tulku Lama Lobsang heb meegemaakt, voel ik een soort van opluchting. De keren dat ik daarna opnieuw naar hem ben gaan luisteren werd dat gevoel alleen maar bevestigd en nu ben ik zelfs ook fan. Als geen ander weet hij op zo’n eenvoudige (en humoristische) wijze uit te leggen dat geluk en gezondheid in dingen zit waar we doorgaans keihard aan voorbij gaan, omdat we domweg niet kunnen geloven dat het zo simpel is. “Maar”, benadrukt de Lama, “discipline is de basis. Zonder discipline zul je nooit succesvol zijn.
Tulku Lama Lobsang is wereldwijd een geliefd boeddhistisch leraar en een gerespecteerd arts in de Tibetaanse geneeskunde en astrologie. Tulku is de aanduiding voor een gereïncarneerde lama en lama is het Tibetaanse woord voor goeroe of leraar.
Op zijn 13e werd Lama Lobsang aangewezen als de achtste reincarnatie van de spirituele leider van het Nyentse Gelugpa klooster, de Nyentse Lama. Hij volgde hierna een zeer intensieve opleiding in geneeskunde, astrologie en in verschillende boeddhistische methodes. Al op jonge leeftijd werden zijn helende krachten erkend.
Sinds zijn 23ste reist Lama Lobsang 11 maanden per jaar met niet meer dan een koffertje over de wereld en geeft hij lezingen en workshops in de Verenigde Staten, Canada en Europa, waaronder in Nederland waar hij gemiddeld zon twee keer per jaar is. Hij staat bekend om zijn sprankelende en ruimdenkende manier, die tevens doorspekt is van humor, waarmee hij de dialoog met anderen aangaat.
Zonder discipline in je leven zul je nooit succes hebben
Afgelopen maand sprak ik met hem over zijn Tog Chod workshop die hij eveneens jaarlijks wereldwijd, waaronder Nederland, geeft. Tog Chod vindt zijn oorsprong in de Tibetaanse Yama dans en betekent het doorsnijden van je gedachten. “Iedereen heeft een leven, maar slechts weinig mensen leven het ook”, zegt Lama Lobsang waarmee hij doelt op het feit dat mensen veel te veel in hun hoofd (verleden en toekomst) leven in plaats van in hun hart (heden).
Tog Chod is een meditatievorm die zich qua doelstelling goed laat vergelijken met de populaire mindfulness stroming die momenteel door de westerse wereld trekt. “Maar dan een stuk dynamischer en dat past beter bij jullie westerlingen”, lacht Lama Lobsang. In plaats van stilzitten doe je oefeningen met een zwaard die in een vloeiende beweging worden uitgevoerd. Het heeft wat weg van martial arts, maar het gaat veel verder dan dat, benadrukt Lama Lobsang.
Het houten zwaard dat bij je Tog Chod-uitrusting hoort wordt ook wel the Wisdom Sword genoemd. Reden is dat de oefeningen die je met dit zwaard doet je helpen afstand te nemen van je gedachten. Hierdoor leer je niet alleen je problemen, angsten en verwachtingen te relativeren maar ook veel meer in het heden te staan.
Wij leven, volgens Lama, te veel met onze gedachten in het verleden en de toekomst waardoor we eigenlijk alles missen. Hoe triest is dat? Het goede nieuws is echter dat we het gelukkig ook steeds meer door hebben! Vandaar dat mindfulness – dat zijn wortels eveneens in eeuwenoude boeddhistische meditatietechnieken heeft – ook in ons land een groeiend aantal snakkende aanhangers kent.
De letterlijke betekenis van mindfulness is opmerkzaamheid en dat zijn wij door onze dagelijkse hectiek kennelijk zo kwijtgeraakt dat we er nu voor op cursus moeten om het te leren. Dit mezelf realiserend moet ik eigenlijk keihard lachen.
Wat is dat toch waardoor we telkens zover van onze essentie verwijderd raken? “Gebrek aan discipline”, zegt Lama Lobsang. “Discipline die nodig is om bewust (opmerkzaam) te zijn van wat je doet en hebt. Het ontbreken van discipline is misschien wel de grootste menselijke kwaal”, gaat hij verder. “Mensen zijn lui, doen dingen, zowel goed als slecht, op de automatische piloot waardoor je jezelf gaat herhalen. Hierdoor groei je niet meer en krijgen eenzaamheid, angst en leegte de kans om binnen te treden.”
Volgens Lama hebben westerlingen met twee problemen te kampen: het eerste is dat we ons focussen op de dingen die we niet hebben en het tweede probleem is dat we ons niet bewust zijn van hetgeen we wel hebben. En we zijn te lui om ze op te lossen! Ja, we zoeken naar instant oplossingen waardoor we ons snel beter voelen. Maar in plaats van opmerkzaam en gedisciplineerd te leren leven, gaan we eerder weer naarstig op zoek naar iets nieuws, naar een andere methode of een wonder dat onze problemen moet oplossen. “Maar zo werkt dat niet” zegt Lama. “Discipline is de enige manier om succesvol te zijn in je leven!”
Tog Chod leert je de discipline die nodig is om je drukke geest tot rust te laten komen en onze gedachten te laten voor wat ze zijn, dat het gedachten zijn die niets met de werkelijkheid te maken hebben. En voor veel mensen blijkt dit een van de meest bevrijdende inzichten te zijn.
Bereiken we dit ook niet met gewone meditatie waaraan de westerse mens zich nu eindelijk lijkt over te geven? vraag ik. “Meditatie is een bijzonder krachtig instrument om tot het besef te komen dat je alles al hebt”, vertelt de Lama, “maar de westerse levensstijl is zo hectisch dat het de mensen bijna niet lukt, of ze hebben het geduld er niet voor, om met stilzitten de geest tot rust te brengen. Dus geven ze snel op. Tog Chod is ook een meditatievorm, alleen gebruik je nu oefeningen in plaats van stilzitten.
Natuurlijk kun je ook een stuk gaan hardlopen of fietsen, maar dit levert slechts tijdelijke ontspanning op. Tog Chod zet je op een pad van wijsheid, het brengt lichaam en geest in harmonie, het geeft je de tools om opmerkzaam te kunnen leven waardoor je geluk ten volle te kunt ervaren.
Meer info plus lezingen over Lama lobsang: lamalobsang.nl
Tulku Lama Lobsang laat je in dit filmpje zien hoe je met behulp van Tog Chod, een vorm van bewegingsmeditatie waarbij het Wisdom Sword wordt gebruikt, negatieve gedachten en emoties als het ware kunt doorsnijden.
